GSQT – Ai trong chúng ta đều biết, đội ngũ giáo viên là lực lượng quyết định trực tiếp chất lượng giáo dục của một quốc gia. Nhưng hiện nay, có khá nhiều nghịch lý trong vấn đề đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng giáo viên phổ thông Việt Nam.

Vị thế thấp trong vai trò lớn

Vai trò quyết định trực tiếp chất lượng giáo dục của đội ngũ giáo viên (GV) là điều không chối bỏ được, nhưng tiền lương thấp, không đảm bảo đời sống, các nhu cầu cơ bản đã hạ thấp vị thế nghề “dạy người” này.

Thu nhập từ lương và phụ cấp theo lương cho GV phổ thông không đảm bảo đáp ứng nhu cầu cơ bản về đời sống của bản thân và gia đình, nhất là ở các vùng đô thị, thành phố. Khoảng trên 40% không muốn làm nghề sư phạm nếu được chọn lại ngành nghề vì lương quá thấp.

Trong lần đổi mới căn bản và toàn diện lần này, dù cho chương trình và sách giáo khoa có hiện đại, ưu việt như của Phần Lan cũng sẽ thất bại nếu không giải quyết thỏa đáng vấn đề lương GV.

Phải dạy học tích hợp (DHTH) trong khi chỉ được đào tạo đơn môn

Việc sử dụng giáo viên phổ thông của nước ta hiện nay là để dạy học đơn môn nhưng xu hướng dạy học hiện nay là dạy học tích hợp. Mặc dù, đa số giảng viên hiện nay điều có hiểu biết cao về năng lực đặc thù của học sinh ở các môn học mà học sinh của họ sẽ dạy ở trường phổ thông, hiểu được các lý do phải thực hiện dạy học tích hợp nhưng lại không có khả năng thiết kế một số chủ đề DHTH để hình thành năng lực tương ứng ở học sinh.

Các giảng viên ở các trường rất quan tâm đến DHTH mặc dù đa số giảng viên chưa được tiếp cận nhiều với nội dung này. Như vậy, theo lộ trình đổi mới giáo dục, đến năm 2019, GV sẽ dạy môn học tích hợp, nhưng họ chỉ được đào tạo dạy học đơn môn.

Tích lũy văn bằng, chứng chỉ, nhưng không đạt được giáo dục thực chất

Hằng năm, nhà nước đều có một khoảng ngân sách để bồi dưỡng GV và cán bộ quản lý giáo dục. Tuy nhiên, lại không khô có các cơ quan kiểm định chất lượng GV độc lập cho nên công tác bồi dưỡng có hiệu quả khá thấp. Điều đó làm cho GV tích lũy các văn bằng, chứng chỉ mang tính đối phó với các cơ quan chủ quản, ít áp dụng vào thực tế giảng dạy.

Việc sử dụng giáo viên phổ thông nhìn chung chưa khách quan, công bằng thì sẽ không có được sự ủng hộ của đội ngũ nhà giáo.